Bu ayın başında Meraverse Endeksi’ne YGG - Yield Guild Games’i ekledik. YGG; diğer başka şeyler arasında metaverse’ün Berkshire Hathaway’i, Uber’i, iş ilanı sitesi olarak tanımlanır. Patentli derin araştırmalarımızdan biri hale haline gelen projeye yakından bakmamızın zamanı geldi.
YGG en sık Axie Infinity’nin burs modeline öncülük etmesiyle bilinir ve tüm P2E ekosisteminde bu modeli genişletmek üzerine inşa edilmiştir. YGG’den gelen bir başka sıra dışı inovasyon da YGG içerisinde çok sayıda derneğin kurulmasına ve tüm paydaşların da ortak bir subDAO token kullanmasına imkan veren subDAO modelidir. YGG’nin, bize göre, mevcut ve gelecek başarısını yönlendiren ana faktörler olarak düşündüğümüz bu iki inovasyonun detaylarına değineceğiz.
Araştırmamızın içerisinde YGG’nin hazinesini, yönetim şeklini, yol haritasını ve şu ana kadar henüz halka açık dokümanlarda yeterince açıklığa kavuşturulmamış bazı sorulara kaya yoracağız. Kemerlerinizi bağlayın, şimdi gezintiye çıkıyoruz.
NFT Oyunlarını Yeniden Ziyaret Etme
YGG’ye gelmeden önce NFT oyunları hakkında biraz konuşmak gerek. Yaklaşık 6 ay önce; geleneksel oyunlara göre NFT oyunlarının tokenomik ve aidiyet açısından sunduğu yararları anlattığımız bir makale kaleme almıştık. Ayrıca P2E’nin yükselişi ve onu güçlendiren sosyal faktörleri işlediğimiz bir yazımız da mevcut.
DAppRadar’a göre NFT oyunları, tüm DApp’ler içerisindeki etkinliğin yaklaşık 55%’ini temsil etmektedir.
Artık sadece Axie Infinity yok. Tokeni piyasaya sürdükten sonra Splinterlands 2021 3. çeyreğinde 3260% oranında büyüdü, Ekim ayında aktif cüzdan sayısı da 651,000’i geçti. Oyunlar; Solana’dan Polygon’a ve BSC’ye kadar tüm zincirlerde ortaya çıkıyor. Bu sırada Bitkraft, NFT oyunları için 75 milyon dolar topladı, a16z Sky Mavis ve Yield Guild Games’e yatırım yaptı. Yani para, oyunlara akıyor.
Oyunlarla ilgili olmayanlar için zorunlu hatırlatma - yıllık 3.2 milyar oyuncu ile beraber 175 milyar dolarlık bir endüstri ve hızla genişliyor. Bu, yıkmak için çok zor bir piyasadır ve metaverse şekle büründükçe sadece daha da büyüyecektir. Evet, artık arka planı biliyoruz. Şimdi YGG ve oyun ekosistemi içindeki yerine değinelim.
YGG Nedir ve Ne Yapar?
YGG ekibi temel olarak zaman içerisinde dijital ekonomilerin IRL ekonomilerinden çok daha değerli olacağına inanıyor. Buna dayanarak YGG ekibi mümkün olduğu kadar fazla üretici dijital varlığa sahip olmayı amaçlamaktadır. Bu yönetim tokenleri, oyun içi varlıklar, alan veya herhangi bir şey olabilir. Şu ana kadar YGG; oyunlara ve oyun varlıklardan doğrudan gelir üreten yolun cazibesine kapılmıştır.
Bu YGG’nin bir yüzüdür, metaverse varlıklarının bakiye kağıdında biriktiği yüzü. Bir yatırımcı olarak YGG’nin de bu varlıkların gelişimine katkı vermek istemesi anlaşılabilir. Örneğin reklam hacmiyle yardım edebilir ancak daha önemlisi öncü oyuncu likiditesini sağlar. Bu da YGG’nin öteki yüzüdür, oyuncuları biriktirdiği yüzü.
YGG’nin yaptığı; varlık kağıdında bulunan varlıklar ile oyuncuları eşleştirerek bu varlıklardan gelir elde etmek ve onları oyun içi tercihler ile optimum seviyeye ulaştırmaktır. Gördüğünüz gibi YGG bir dernek değil. Onun yerine dernekler için bir platformdur. Derneklerin varlık kağıdından borç almalarına ve onların token kullanarak yönetim için teknoloji ile araç sağlamalarına imkan verir. İşte bu ileride konuşacağımız subDAO modelidir.
Nasıl çalıştığını canlandırmak için hadi Axie’yi kullanalım. Axie oynamak için 3 Axie’ye ihtiyaç duyarsınız. Oynayarak ETH veya itibari paraya doğrudan dönüştürülebilir token olan SLP kazanırsınız. Eylül ayı sonu itibariyle varlık kağıdında 26,438 Axie bulunur; bunların 14,130 tanesi toplamda 4710 oyuncuya, bu varlıklardan gelir elde etmeleri için borç olarak verilmiştir. YGG modelinin bir parçası olarak oyuncular gelirin 70%’ini, YGG 10%’unu ve görevi bursiyerleri eğitip onlara iş bulmak olan menajerler ise 20%’sini alır.
Sayıların ötesinde YGG, deniz aşırı yerlerde Axie Infinity oynamak isteyenlere ekonomik fırsatlar sunduğu bariz gelişmelere de yol açar. SLP fiyatı ve Axie ekiplerinin gücüne bağlı olarak oyuncular, ülkelerinde ilk deneyim olarak girecekleri işlerden alacaklarından daha fazla gelir üretebilirler.
Tokenomikler
Tokene gelirsek; ekosistemdeki farklı oyunculara dağıtılmış olarak bulunan toplamda 1,000,000,000 YGG bulunmaktadır. Yaklaşık 42%’si ekip, yatırımcılar ve reklamcılara gider. Kalanın 13%’ü topluluk hazinesine kalır, gerisi topluluğa verilmiştir. WhitePaper’a göre topluluk tokenleri, çeşitli topluluk programları kapsamında DAO topluluk üyelerine dağıtılacaktır.
Ekip ve yatırımcı tokenlerinin kilit ve kilit açılma süreleri makul ve uzun dönemlidir.
WhitePaper’a göre hazine payı herhangi bir kilit periyodu bulunmazken topluluk payı ise 4 yıl içerisinde dağıtılacaktır. Topluluk payındaki ana kategoriler:
29% - 130 milyon token - MUHAFAZA
Seviye atlama ödülleri
Ekleme ödülleri
Rastgele ve mevsimsel ödüller
Espor katılımcıları için ödüller
Sadakat ödülleri
22% - 100 milyon token - STAKE
18% - 80 milyon token - KATKI VEREN
Ekibin yeni oyun airdropları ile yeni oyuncuları teşvik amacıyla diğer değişim & kazanç öncülerine ait planları mevcut.
Peki, YGG token satın aldığınızda aslında ne elde ediyorsunuz? Ve token değerini arttırmak için nasıl tasarlanmıştır?
Öncelikle; oyun içi eşyalar, kara, likid token aidiyeti ve YGG’nin diğer proje yatırımlarındaki likid olmayan tokenler dahil varlık kağıdında bulunan tüm varlıklara maruziyet kazanırsınız. Ayrıca protokol tarafından hazırlanmış kazanç akımlarına da maruz kalırsınız. Bu, oyun oynayarak ve oyun içi varlıları yöneterek gelir üreten dernek üyelerinden kaynaklanır. Veya RON ödülleri için AXS & AXS/ETH LP token stake etmeleri. Veya e-spor, ticari satışlar, sponsorluklar…
Hazine İçeriği Nedir?
Şimdi haydi varlık kağıdında bakalım. Onun hakkındaki en güncel bilgimiz, Ekim sonunda yayınlanan Eylül Ayı Varlık & Hazine Raporu’dur. Varlık kağıdı 3 kategoriden oluşur: likid tokenler, likid olmayan tokenler ve metaverse varlıkları…
Likid tokenler kısmında YGG’nin 815 milyon dolarlık bakiyesi mevcut; bunun yaklaşık 96% kadarı doğrudan YGG token. Rapora göre hazine 127 milyon YGG’ye sahip, bunun ilk dağıtımdan gelen 13%’lük pay olduğunu varsayıyoruz. Bunu haricinde 14’er milyon dolarlık AXS ile USDC’nin yanı sıra 4.5 milyon dolarlık ETH hazinede yer alıyor. Likid tokenler içinde YGG olmayanların toplamı 33.4 milyon dolardır.
Eylül sonu itibariyle toplamda 12 farklı oyun ve 36,712 metaverse varlığının değeri 17.6 milyon dolardır.
Eylül sonu itibriyle likid olmayan tokenlerin toplam değeri 6.6 milyon dolar. Şu ana kadar YGG; RedFox, Aavegotchi ve Mobox ile token değiş tokuşları yaptı ve Merit Circle’a stratejik yatırım yaptı.
YGG; oyunlar, sanal dünya ve oyun platformlarına öncü dönem yatırımları gerçekleştirdi. Eylül ayından bu yana Merit Circle, halka açık token satışını LBP ile gerçekleştirdi ve şu an için 6.1 milyar dolarlık piyasa değerine sahip. Çekirdek turu fonlamasının ne kadar olduğunu bilemesek de YGG’nin bu yatırımdan harika bir kar elde ettiğini varsayıyoruz.
Mevcut oyun ve varlıklara bakacak olursak YGG için gelir üreten tek oyunun Axie Infinity olduğunu görürüz. Ancak YGG, elde ettiği geliri oldukça aşan miktarlarda parayı Axie beslemesinde harcamaya devam ediyor. Eylül ayında YGG 124 bin dolar kazanırken besleme için 848 bin dolar harcadı. Temmuz ayındaysa 1.6 milyon dolar harcamalarına rağmen sadece 326 bin dolar elde edildi. Ekip besleme harcamalarını düzenlemek adına herhangi bir aksiyona girmiyor, aynı çifti 5-7 kere beslemeyi tercih ediyor. Geç beslemelerin maliyeti ise piyasa değerlerinin 3-4 katı civarında.
Buradan anladğımıza göre YGG; bursiyer kadrosunu mümkün olduğu kadar hızlı büyütmeye odaklanmış ve herhangi bir Axie satma amacı gütmüyor. Ancak bunu yapabilecek bir ekonomik modelin var oluğ olmadını merak ediyoruz. Ayrıca bu derece beslemenin gerekli olup olmadığından da emin değiliz. YGG 26,000’den fazla Axie’ye sahip olmasına rağmen sadece 14,130 tanesi bursiyerlere dağıtılmış vaziyettedir. YGG bursiyerleri, bir topluluk menajeri tarafından denetlenmelidir. Ekim ayı başında Gabby ile Anthony Pompliano’nun yayından aldığımız güncel bilgiye göre YGG’nin 19 topluluk menajeri var. Bu modelin ölçeklenebilirliği konusunda şüphelerimiz var. Ve eğer mümkün olursa YGG’nin, YGG dışı menajerlerin de varlık kağıdından borç almalarına imkan verecek ‘‘daha izinsiz’’ bursiyer yapısı oluşturması gerekir.
Burada bir dip not olarak belirtilmelidir ki YGG, ek gelir olarak YGG Founders’ Coin’lerinin ikincil piyasalarda satışlarından da gelir elde eder. Eylül ayı sonuna kadar son zamanlarda satış hacimleri düşse de 381 bin dolardan fazla gelir yaratıldı.
Token sahiplerinin bakış açısına geri dönersek buradaki gerçek değer arttırma süreci ‘‘Simple Agreements for Future Tokens (SAFTs)’’ üzerinden sağlanır. Ekip, oyunlara sürebileceği 800 milyondan daha fazla değere sahip YGG’ye sahip. Eylül ve Ekim aylarında ekibin oyun içi varlıklara, karalara, SAFT’lere ve token değişimlerine dair açıklama telaşında olduğunu gördük. Bununla birlikte, sanal dünyaların ve NFT oyunlarının hala çok yeni bir pazarı olan alana 800 milyon doları dağıtabilecek birini görmek zor. Bunu aklımızdan çıkarmayarak YGG’nin hazine çeşitlendirmesi önceliklendirmesi ve onu üretici hale getirmesi gerektiğine inanıyoruz. Token değişimi boğa piyasasında iyi işler ancak müzik durduğunda işler pek de iyi gitmez.
YGG yatırım tarafı, para ve oyuncu likiditesi sağlayan bir risk sermayesi firmasına benzer. Ancak YGG, altta yatan varlıkların değerine göre fiyatlanmamıştır. Onun yerine fiyatını piyasa belirler, bunun sonucunda da altta yatan varlıkların toplam değerine kıyasla büyük sapmalara neden olur.
Kim Yönetiyor?
YGG kendini DAO olarak tanımlasa da daha çok geleneksel bir şirket olarak yapılanmıştır. Örneğin hazine kararları 3 CFO tarafından alınır ve Gnosis cüzdandaki üçlü imzanın ikisiyle işlemler gerçekleşir. WhitePaper yayınlanmasının beri hiçbir değişiklik olmazsa 2 kişi hazineden 800 milyon doları aktarabilme yeteneğine sahip. Ayrıca anladığımız kadarıyla SAFT’lerin sahnelenmesi için yasal bir kişi veya kurum gereklidir. Bunlar bir DAO olarak gerçekleştirilemez. Bu da ya tüm YGG tokenlere sahip bir yasal kurumun oluşturulması gerektiği ya da bu yatırımların 3 CFO’dan biri tarafından doğrudan kendi paraları aracılığıyla yapılması anlamına gelir. Heriki yolda da herhangi bir yasal baskı veya aksiyon sonrasında bu tokenlere el konabilir.
Şu an için YGG içerisinde yönetim mekanizması yok. Ekip, subDAO seviyesinde yönetim ve altyapı oluşturmaya odaklanmış konumda ancak YGG özelinde karar ve yatırımlar CFO’lar ile ekip tarafından gerçekleştirilmektedir.
Genel olarak DAO oluşturmanın en iyi yolunun ürün bitmesine yakın zamana kadar merkezi kontrolün korunması ve o anda merkezsiz yönetimin işlevselleştirilmesi olduğunu düşünüyoruz. Bu sayede proje hızla ilerleyebilir ve insan kaynaklı karar almak süreci problemlerinden kaçınabilir. Ancak asıl olarak gerçekleşen ise çoğu projenin merkezsizlik sözünü verip bunun gerçekleşmesini erteleyerek sürekli merkezi kaldıklarıdır. Ödüller ve diğer mekanizmalar aracılığıyla topluluk üyeleri projelerin gelişmesinden faydalansa da yönetim içinde pek bir söz hakları yoktur.
Bizim bakış açımıza göre YGG ne merkezsiz ne de otonomdur. Buradaki daha önemli kaygı ise yaklaşık 1 milyar değerindeki yatırımların, yatırım takımının katkısı olsa da, 2-3 kişi tarafından yapılmasıdır. Bu yapı, YGG sahiplerini bir token yatırım fonundaki sınırlı ortaklara, bir vekil oyun NFT endeksinin sahiplerinden daha fazla benzetmektedir.
subDAO Modelini Geliştirmek
YGG üst yönetimde merkezi olsa da bireysel oyuncuların merkeziyetsizleşmesinde subDAO yapısı önemli rol oynar. subDAO modelini oldukça büyüleyici ve inovatif bulduk. Nasıl çalıştığını öğrenelim.
subDAO’larını, YGG içerisinde belirli coğrafyalar ve/veya oyunlar için özelleşmiş topluluk üyeleri tarafından oluşturulmuş dernekler olarak hayal edin. Bir subDAO kurulduğunda YGG özel oyuna token tahsis eder, örneğin Splinterlands. YGG bir hardware cüzdanın içine tokenleri gönderir ve topluluğun akıllı kontratlar aracılığyla bu tokenleri kullanmasına imkan tanır. Daha sonra cüzdan; subDAO üyelerine, aktif oyunculara, YGG’nin kendisine ve subDAO hazinesine dağıtılmak üzere tokenlerden oluşan parçalara ayrılır.
Burada çok fazla önemli nokta var. subDAO tokenleri altta yatan tokenlerin maddi değerini yansıtır. Ancak hala YGG’nin tokenleri olmaları nedeniyle aidiyet belirtmezler. Kısacası burada birincil amaç; oyun içi varlıklar üzerinden yönetim ve onlardan elde edilen gelirdir. Teorik olarak subDAO üyeleri, oluşturulan subDAO token sahiplerine dağıtma, yatırım yapma, pasif gelir yaratma için stabil koinlere çevirme gibi işler yapabilir. Asıl olarak subDAO tokenleri topluluklarını temsil eder. YGG tokene yapılan değer tahakkuku ile ilgili olarak; subDAO tarafından elde edilen gelirin dağılımı yönetime tabi olduğundan, uygulanabilir tek değer tahakkuk mekanizması subDAO tokenin fiyatıdır.
Genel olarak subDAO modeli oldukça yaratıcı olsa da bu model, subDAO token fiyatı için oyun içi varlıkları stabil koinlere çevirip onlardan pasif gelir elde etmeyi etkili şekilde gerçekleştirir. Kendi içinde ne iyi ne kötü; yine de subDAO’nun bu yanını da vurgulamak istedik.
subDAO token başlangıç dağılımıyla ilgili şu an için standart bir şema yoktur. En son paylaşılan öneri (Splinterlands için YGGSPL) YGG hazinesinin 10%’luk kısmını dağıtımını esas alır ve YGG bursiyer programı gelirinin 10% azaltılmasını önerir. Ancak söz konusu subDAO olunca YGG burs programı gibi bir hazineye geri dönüş bulunmamaktadır.
Diğer yandan subDAO token tanıtımı üye ve oyunculara teşvikler verip bu teşviklerin YGG’nin kendisi ile subDAO’ları arası dağılımını sağlar. Genel olarak biz subDAO’ları büyüleyici bir deney olarak görüyoruz ve onların evrimini, yönetime odaklanmalarını, teşvik dağılımlarını ve hem subDAO hem de YGG olarak finansal sonuçlarını yakından takip ediyoruz.
YGG Kasalarının Sözleri
Özete geçmeden önce YGG kasalarından da bahsetmeliyiz. Henüz piyasada olmasalar da piyasaya sürüldüklerinde YGG tokene işe yarar destek sağlayacaklar. Basitçe denebilir ki YGG kasaları, belli YGG aktivitelerinden YGG token sahiplerinin gelir elde etmesini sağlayacak. Örneğin bir oyun, bir mal için kasa oluşturulabilir. YGG sahipleri YGG tokenlerini bu kasalardan birine stake edip gelirden kendi paylarına düşeni alabilecekler. Ayrıca tüm kasaların ürettiği gelirlerden belirli payı alacak bir ‘‘üst kat YGG kasası’’ da oluşturulacak.
Yasal şemaları ile birlikte YGG, kasalar ve subDAO’ların genel şemaları biraz karmaşık. Örneğin; subDAO gelir dağılımı yönetime tabi olduğundan subDAO tarafından yönetilen oyunların kasalarının mümkün olamaycağını düşünüyoruz. Bu nedenledir ki her şeyin birbiriyle nasıl etkileşeceğini tahmin etmek oldukça güç.
Özet
Özetlemek gerekirse YGG; metaverse içindeki uygulanabilir her bir P2E oyun varlıklarını zaman içinde alabilecek öncü bir projedir. YGG’nin oyun içi varlıklara, sanal gerçeklik arsalarına ve halka arz öncesi yönetim tokenlerine yatırım yeteneği, Metaverse Endeksi’nin diğer pasif doğasını tamamlar. Biz onu ‘‘ pasif ETF’ye P2E odaklı hedge fonu eklemek’’ olarak görüyoruz.
YGG'nin küçük bürokrasi veya gözetim ile sermaye sağlama kabiliyetinden ve yeni oyunlar için oyuncu likiditesini sağlama yeteneğinden kaynaklanan güçlü bir ürün-pazar uyumuna sahip olduğunu görüyoruz. Bunun da ana parasını dağıtmak için çokça fırsat kapısı oluşturacağına inaniyoruz.
Yapılanma ve yönetim hakkında hala cevaplanmamış sorular bulunsa da ekibin toplulukla iyi iletişim kurduğunu ve önceden hazırlanmış yol haritasını sunmadaki yeteneğini gösterdiğini düşünüyoruz.
*Bu yazı, ilgili ‘‘Metaportal’’ makalesinin Türkçe çevirisi olup yer alan herhangi bir ifade hiçbir yatırım tavsiyesi içermemektedir. Bu çevirinin oluşturulma amacı Türk kripto para topluluğunda DATA Ekonomi Endeksi ile kullanım alanları hakkında farkındalık yaratmaktır.